Gecə növbəsində olan polis fikirli halda küçə boyunca yuxarı addımlayırdı. Yox, bu dalğınlıq heç də göstəriş xatirinə deyildi, çünki ətrafda demək olar heç kəs yox idi. Saat təxminən axşam on olardı və külək sanki yağış həsrəti ilə alışıb yanaraq qəzəblə boş küçələrdə vıyıldayırdı.
Heç vaxt ehtiyatı əldən verməyən, arxasınca qapını yoxlayan, dəyənəyini əlində mürəkkəb və çevik hərəkətlərlə fırladan, ayıq-sayıq gözləri ilə tez-tez yola nəzər salan zabit özünün əzmli görünüşü və zəif təkəbbürü ilə əsl sülh keşikçisi portretini yaradırdı. Bu yerlərdə ətraf ərazilər çox erkən bağlanardı. Bu vaxtlar yalnız siqaret mağazasının və yaxud da bütün gecə açıq olan qəlyanaltı piştaxtasının işıqlarını görmək olar, amma qapıların çoxu artıq çoxdan bağlanmış ticarət mərkəzlərinə məxsusdur.
Həmin məhəlləyə çatanda polis qəflətən addımlarını yeyinlətdi. Xırdavat satılan qaranlıq dükanının qarşısında damağında yanmamış siqaret olan bir kişi oturmuşdu. Polis ona yaxınlaşan kimi kişi tez özünə əl qatdı.
“Hər şey yaxşıdır, rəis,” o özünü itirmədən dedi. “Mən sadəcə dostumu gözləyirəm. Bu, iyirmi il bundan əvvəl razılaşdırılmış bir görüşdür. Bir az gülməli səslənir, elə deyilmi? Yaxşı, əgər bu əhvalat sizə inandırıcı gəlmirsə, mən hər şeyi sizə danışa bilərəm. Uzun illər bundan əvvəl bu mağazanın yerində bir restoran var idi- Brandinin “ Big Co” adlı restoranı”.
“ Beş il bundan öncəyədək var idi’” polis dedi. “Sonra ise yerlə yeksan etdilər”.
Qapıda dayanmış kişi kibriti çıxarıb siqaretini yandırdı. Kibritdən çıxan qığılcımlar onun solğun, dördbucaq sifətini, iti gözlərini və sağ qaşının yanındakı çapığı aydın işıqlandırdı. Onun şarfındakı qəribə quruluşlu böyük almazdan olan sancaq da gözdən qaçmadı.
“Düz iyirmi il bundan əvvəl, elə bu gecə…”, kişi sözə başladı. “Mən burada Brendinin ”Big Co” -sunda ən yaxın dostum və dünyadakı ən gözəl insan olan Cimmi Velslə nahar edirdim. Biz iki qardaş kimi Nyu-Yorkda bir yerdə böyüyüb başa çatmışıq. Mənim 18, Cimminin 20 yaşı var idi. Səhəri gün mən pul qazanmaq üçün Qərbə yola düşəcəkdim. Ancaq Cimmini buradan çəkib çıxarmaq mümkün olmadı, çünki onun üçün dünya yalnız Nyu-Yorkdan ibarət idi. Bax beləcə, biz razılaşdıq ki, harada və hansı vəziyyətdə olmağımızdan asılı olmayaraq, həmin vaxtdan iyirmi il sonra yenidən həmin yerdə görüşəcəyik. Artıq təsəvvür etmək olar ki, iyirmi ildə hansı yolla olursa olsun, ikimiz də öz yolumuzu seçmiş, sərvət toplamışıq”.
“Çox maraqlı əhvalatdır” polis dedi. “Bəlkə də, bu mənə elə gəlir, amma iki görüş arasında xeyli uzun müddətdir. Bu illər ərzində dostunuzdan heç bir xəbər eşitməmisiniz?”
“Əlbəttə, bir müddət biz məktublaşdıq”, kişi cavab verdi. “Ancaq bir-iki ildən sonra izlərimizi tamamilə itirdik. Görürsənmi, Qərb sanki tilsimli, insanı özünə çəkən böyük bir məkandır və mən sanki onun ətrafında sıxışıb qalmışam. Ancaq bilirəm ki, əgər Cimmi sağdırsa mənimlə görüşə gələcək, çünki o həmişə çox dürüst ve mətin oğlan olub. O, heç vaxt bunu unuda bilməz. Mən bu gecə onu görmək üçün yüz mil yol gəlmişəm, əgər mənim köhnə dostum gələcəksə, buna dəyər”.
Kişi kəməri kiçik almazlarla bəzədilmiş nəfis qol saatını çıxardı.
“Ona üç dəqiqə qalıb” o dedi. “Biz onunla burada restoranın qapısında ayrılanda saat düz on tamam idi”.
“Qərbdə işlər necə idi?” polis soruşdu.
“Mərcə gəlirsiniz! Ümid edirəm, Cimmi heç olmasa mənim qazandıqlarımın yarısın əldə edib. Düzdür, onun bir az avamlığı var idi, amma çox yaxşı insan idi. Mən ağıllı rəqabət aparmalıyam. İnsan Nyu-Yorkda sanki quyunun dibində olur. Nyu-york adamı Qərbdə ölümlə həyat arasında seçim etməyə vadar edir”.
Polis əlindəki dəyənəyi fırladaraq bir-iki addım atdı.
“Məndən bu qədər, ümid edirəm, bu görüş baş tutacaq. Onu uzun vaxt gözləməyi düşünürsənmi?’”
“Qorxuram ki, yox” o biri dedi. “ Hərhalda, ona yarım saat verəcəm, əgər Cimmi bu dünyadadırsa, o həmin vaxt burada olacaq. Uzun müddətdir, zabit”.
“Gecəniz xeyrə, cənab”, polis gəldiyi qapıdan çıxaraq dedi.
Artıq təmiz, soyuq çiskin başlamış, külək isə zəif fısıltıdan güclü küləyə çevrilmişdi. Bu vaxtlar küçədə yalnız kədərli və sakit halda paltolarının yaxalığı yuxarıda, əlləri ciblərində olan çox az piyada gözə dəyir. Və birdə xırdavat dükanının qarşısında öz gənclik dostu ilə görüşmək üçün yüz mil yol gəlmiş bir kişi damağında siqaret gözləyir. Təxminən iyirmi dəqiqə də keçdi və qəflətən yolun əks tərəfindən küçəni keçməyə tələsən uzun şinelli, yaxalığını qulağınadək çəkmiş hündür bir kişi peyda oldu. O, birbaşa bayaqdan burada gözləyən kişiyə yaxınlaşdı.
“Bob, bu sənsən?”, o tərəddüdlə soruşdu.
“ Bu sənsən Cimmi Vels?”, qapıdakı kişi qışqırdı.
“Allah sən saxla”, qonaq həyəcanlandı və onun hər iki əlini ovcunda bərk-bərk sıxdı”.
“Əminəm ki, bu Bobdur. Bilirdim ki, əgər sağsansa səni burada tapacam. Hə, yaxşı, yaxşı, iyirmi il uzun müddətdir. Artıq köhnə restorandan da əsər-əlamət qalmayıb, Bob; kaş ki, o burada olardı və biz keçmiş günlərdə olduğu kimi yenə birlikdə nahar edərdik”.
-Qərbdə işlər necədir, qoca ?
-Əla, istədiyim hər şeyi ondan aldım. Sən çox dəyişmisən, Cimmi. Heç vaxt düşünməzdim ki, bu qədər uzanasan.
-Ah, mən iyirmi yaşdan sonra bir az uzandı.
-Nyu-Yorkda işlərin necə gedir, Cimmi?
-Pis deyil. Şəhər idarələrinin birində işləyirəm. Gəl, Bob, indi biz tanıdığımız yerlərə gedib keçmiş günləri xatırlayacağıq.
İki dost küçəni qol-qola yuxarı qalxmağa başladılar. Uğurlarından lovğalanan qərbli öz kariyerasının tarixini təsvir etməkdən sanki zövq alırdı. O biri isə, öz şinelinə qısılıb maraqla qulaq asırdı.
Küçənin küncündə büllurla alışıb yanan bir əczaxana var idi. Onlar bu çilçırağa çatanda bir-birlərinin üzünə daha yaxından baxmaq üçün hər ikisi eyni vaxtda çevrildi.
Qərbdən olan kişi qəflətən dayandı və qolunu çəkdi .
“Sən Cimmi Vels deyilsən”, o qırıq səslə dedi. “ Düzdür, iyirmi il uzun müddətdir, ancaq insanın burnunun quruluşunu romalı burnundan mops burnuna dəyişəcək qədər yox”.
“O, bəzən insanı yaxşıdan pisə də çevirir”, hündür kişi dedi. “Sən demək olar ki, on dəqiqə özündə bilmədən həbsdə oldun, “Ipək” Bob. Çikaqo hökuməti fikirləşir ki, sən əlimizə elə bil göydən düşmüsən və bizə xəbər göndərərək sənlə danışmaq istədiklərini bildirirlər. Öz aramızdı, bu sənsən ? Bu ağlabatandır, məncə. İndi isə bölməyə getməzdən əvvəl mən söz verdiyim məktubu sənə verməliyəm. Sən onu pəncərənin qabağında oxuya bilərsən. Bu, patrulda işləyənVelsdəndir”
Qərbli, ona uzadılan kiçik kağız parçasını ehtiyatla açdı. Oxumağa başlayanda onun əlləri çox möhkəm idi, ancaq qurtaranda artıq bir az titrəyirdi. Məktub isə olduqca qısa idi:
“Bob, mən vaxtında görüş yerində idim. Ancaq sən kibriti çıxarıb siqareti yandıranda mən Çikaqoda axtarılan adamın üzünü gördüm. Necə olursa olsun, bunu özüm edə bilməzdim,ona görə də səssizcə oradan uzaqlaşdım və bu işi yerinə yetirmək üçün mülki geyimli kişini göndərdim”.
Cimmi
Tərcümə etdi: Tamella Abdıyeva
